Banj Media, est un média inclusif et alternatif qui s’adresse aux générations connectées. À travers nos missions, nous nous engageons à fournir à notre public des informations, des analyses, des opinions et des contenus captivants qui reflètent la diversité et les intérêts de la jeunesse haïtienne.
Jounen jodi a, sibèatak se yon pratik ki vrèman fè pale de li anpil kote nan monn nan. Sa lakoz anpil moun, anpil enstitisyon pa sispann pleyen akoz atak y ap sibi nan dènye tan sa yo. Ebyen, sibèatak la se tout aksyon ki vize gen aksè avèk enfòmasyon sansib epi zouti teknolojik yon moun oubyen yon enstitisyon itilize, pou fè presyon sou li pou l peye swa pou l ka re gen aksèk avèk zouti sa yo, oubyen rejwenn enfòmasyon sansib li yo. Fòk nou di, se yon seri moun oubyen yon gwoup moun ki gen konesans nan zafè enfòmatik men ki souvan itilize l pou fè zak malveyan.
« Tout sa ki dijital kapab viktim sibèatak.» Se presizyon Djefferson Saintilus, yon teknisyen nan sibèsekirite. Sou bò pa l, Gael Beauboef, yon Oditè nan Sistèm Enfòmatik, presize lè yon sibèatak fèt se lè yon sistèm enfòmatik vilnerab.
Souvan, moun ki viktim sibè atak yo, yo konn panse se yon zak ki fèt britsoukou. Poutan, daprè Stanley Simeon, yon Developer Full Stack, lè yon akè ap opere, se yon demach ki pran tan ak byen planifye. “ Akè a kapab anndan sistèm nan depi plizyè mwa, poutan pyès moun pa janm idantifye l. Epi se lè l fin fè tout dega y ap dekouvri l ”.
Sou bò pa li, Djefferson Saintilus, yon teknisyen nan sibèsekirite atire atansyon n sou pratik sibèatak la. Daprè li, pyès moun pa epanye. “Depi w konekte sou entènèt la ou kapab viktim. Ou ka pa sibi “ransomware” ak lòt sa ki plis itilize yo, men ap gen yon fòm ki pase anba je w kanmenm san w pa wè. Donk, li enpotan pou n rete vijilan”.
Chaje fason akè yo opere sou entènèt la. Pami metòd sa yo, nou jwenn « ingénierie sociale» kote malveyan an, antre an kontak avèk yon moun pou poze l kesyon, jwenn enfòmasyon sansib li epi sèvi avèk yo pou pirate l. “Pifò atak yo kòmanse avèk sa nou rele ingénierie sociale la” se presizyon Gael Beauboef.
Nou jwenn yon lòt metòd ki rele “Dumpster diving”. Ki se yon fòm atak san zouti teknoloji ki konn rann yon akè ale nan bwat fatra yon antrepriz pou l ka jwenn enfòmasyon sansib ki pa fin detrui epi sèvi ak yo pou fè dega.
Djefferson Saintilus sou bò pa l, pwofite souliye kèk pami lòt fòm atak akè yo souvan itilize. « Phishing »: yon fòm atak, kote akè a fè tèt li pase pou yon enstitisyon oswa pou yon moun yo ka fè konfyans epi voye yon mesaj malveyan pou l ka fè dega.
« DDoS »: yon fòm atak ki fèt nan lide pou pètibe bon fonksyonnman yon sit. Donk, akè a tèlman ap voye rekèt sou sit la, sa ki vin rann gen anpil difikilte pou yon moun gen aksè ak li. "Li se tou yon atak ki vize kote sèvè sit la ebèje a” presizyon Saintilus.
« Ransomware »: yon lojisyèl malveyan akè yo itilize pou yo kripte enfòmasyon sansib yon moun. Apati atak sila a, akè yo pwofite fè viktim nan chantaj epi mande l peye pou yo pa mete enfomasyon l yo piblik oswa efase yo. « Fòm pratik sila a, nou ka konpare l ansanm avèk yon zak kidnapin. Tankou, yo kidnape pitit ou epi yo di w fòk ou peye pou w rejwenn li », jistifikasyon teknisyen nan sibèsekirite a.
Si pou Saintilus, konsekans yon sibè atak varye parapò ak moun oubyen enstitisyon ki viktim nan. Pou Gael Beauboef, yon sibèatak, kapab kraze imaj yon antrepriz ak detrui konfyans kliyan te genyen pou antrepriz la.
Konsa tou, li kapab gen repèkisyon sou imaj ak konfyans moun ki viktim sibèatak la. Se te siyiyasyon Jean Dalens Severe ki limen m te viktim sibèatak la sou Facebook. Li presize aksyon sila a te gen yon gran konsekans sou imaj li piske l se yon moun ki popilè anpil sou Facebook. Sou bò pa li, Hajiel Junior Pierre rakonte « Akoz zak pirataj mwen te sibi a, sa fè jis jounen jodi a, lè m ap negosye ak yon moun depi se sou telefòn; li oblije rele m pou l ka asire l se pa yon anak ».
Pou konbat sibèatak, Gael Beauboef ankouraje konpayi yo enplemante yon pwogram sekirite enfòmatik. Se yon sistèm daprè li ki sipoze genyen fòmasyon ak sansibilizasyon pou anplwaye yo. Ak tou yon plan sou politik avèk sekirite enfòmatik plis yon plan bakòp pou estoke done antrepriz la. Sa ki selon Oditè nan Sistèm Enfòmatik la, k ap redui risk pou yon konpayi viktim anba men akè.
Daprè yon aktik Bustek Media te pibliye sou fason yon moun dwe pwoteje tèt li sou entenèt la « Protegez-vous sur internet : tout ce qu’il faut savoir sur l’authentification à double facteur », li souliye metòd otantifikasyon ak doub faktè a kòm mwayen efikas pou ede anpil moun sekirize yo sou nèt la. Daprè atik la, se yon metòd ki ap rann chak lè yon moun ap konekte li resevwa yon mesaj notifikasyon pou konfime si se li reyèlman. Anplis, se yon mesaj l ap toujou jwenn chak lè l ap konekte. Nan sans sa, si gen yon tantativ koneksyon sou yon lòt aparèy l ap gentan okouran nan menm moman an.
Menm jan Djefferson Saintilus di l la, pyès moun pa epanye anba zak sibèatak yo. Se pou rezon sa li vrèman enpòtan pou yon moun aplike tout mezi prekosyon yo epi rete vijilan pou evite l tonbe anba zak malveyan ki souvan ap fèt sou nèt la.
Nesly ALEXANDRE