Banj Media, est un média inclusif et alternatif qui s’adresse aux générations connectées. À travers nos missions, nous nous engageons à fournir à notre public des informations, des analyses, des opinions et des contenus captivants qui reflètent la diversité et les intérêts de la jeunesse haïtienne.
Wonfle nan dòmi, enpak negatif li genyen sou relasyon moun ak moun
Pou anpil moun, se sèlman yon bri yon moun fè pandan l ap dòmi lajounen oubyen lannwit. Poutan, wonfle nan dòmi konn gen gwo enpak negatif sou somèy ak sante moun ki wonfle a, oubyen konn kreye malèz ant li ak moun k ap viv nan menm espas ak li. Yon moun ka wonfle pandan tout nwit lan, oubyen pa moman. Se yon pwoblèm ki atenn fin kou gason, kèlkeswa laj yo.
“Premye fwa mwen dòmi nan menm kay ak mari m, nou potko menm marye. Nou te ale nan yon antèman men nou patka tounen lakay menm jou a. Tout nwit la, mwen tande plizyè moun ap wonfle, mwen di ban m gade kiyès. M byen sezi wè li k ap wonfle (li ri pandan l ap di sa). Demen maten mwen tou wont di l sa, mwen pat janm panse m te ak yon moun ki renmen wonfle. Erezman li pa t pran sa mal. Donk se pa grav, mwen aprann viv ak sa. Mwen tolere l san pwoblèm”. Sa a se deklarasyon Johanne Muset ki pa gen pwoblèm ak mari li ki wonfle, men, reyalite a trè diferan pou anpil lòt moun k ap monte yon kalvè avèk sitiyasyon sila a.
Wonfle nan dòmi, kisa eksplikasyon yo ye?
Nan moman somèy, mis ki nan vwal palè bouch la, lalwèt la ak lang lan relache, sa lakòz yo vin bare vwa respiratwa yo. Se akòz retresisman sa a ki fè moun wonfle lè y ap dòmi. Lè espas ki disponib pou lè a pase a diminye, vitès lè a ogmante, sa pèmèt gen plis vibrasyon nan nivo mikez gòj la. Tout sa ki redwi espas vwa respiratwa yo depi nan nen an rive nan kòd vokal la ka lakòz moun wonfle. Nan moman somèy la pi pwofon, bri wonfleman yo vin pi fò.
Maladi wonfle nan dòmi, ke yo rele tou « Ronchopathie » an, li vin pi entans toutotan moun nan ap grandi. Li konn anpeche moun k ap dòmi sou menm kabann, oubyen nan menm chanm ak moun ki wonfle a dòmi. Moun ki wonfle nan dòmi an li menm tou souvan konn gen difikilte pou dòmi nèt ale epi dòmi byen. Sa ki ka lakòz moun sa pa alèz lajounen oswa santi gwo fatig ak dòmi nan je. Gen etid ki menm asosye li ak maladi kè. Li manifeste pi plis lakay gason ki twò gwo yo.
Ki sa ki kòz moun wonfle nan dòmi?
Youn nan premye kòz wonfle nan dòmi se lè moun nan twò gwo. Plis yon moun ap gwosi se plis grès ap enfiltre tisi yo epi kontribiye nan redwi dyamèt vwa respiratwa yo, sa ki fè moun nan wonfle. Yon etid ki pibliye an janvye 2017 nan yon revi ki pote non “Revue des Maladies Respiratoires” montre gen plis risk pou yon moun wonfle si kou li gen yon dyamèt ki plis pase 43 santimèt, oubyen plis pase 39 santimèt si moun sa tou, gen tansyon wo.
Yon lòt kòz ki fè moun wonfle, se dòmi sou do. Akòz fòs gravite a, vwal palè a ak lang lan oryante anba epi redwi espas vwa respiratwa a. Se pou sa medsen yo konseye moun dòmi sou arebò pou kite plis espas pou vwa respiratwa yo. Lè nen an bouche, li lakòz moun wonfle tou. Nan ka sa a gendwa se klwazon nazal la ki devye, oubyen moun nan gen yon maladi tankou rim, sinizit oubyen konjesyon nan mikez nazal yo.
Gen yon pakèt varyasyon anatomik ki ka kontribiye nan redwi gwosè farenks yon moun epi rann li wonfle. Pami yo, machwè kout, yon lalwèt ki long, oubyen gwo lang sa yo rele makwoglosi a. Yonn nan koz ki plis mande entèvansyon medsen, se apne somèy, yon twoub respiratwa kote respirasyon an kanpe pandan plis pase 10 segonn omwen 5 fwa chak inèdtan. Moun ki soufri apne pa dòmi nèt ale, sa diminye nan kalite somèy yo. Pami lòt kòz wonfle nan dòmi nou ka site : fimen oubyen bwè alkòl leswa, konprime relaksan oubyen somnifè, ak menopoz tou.
Anpil moun pa fyè lè yo aprann yo wonfle
An jeneral, moun k ap wonfle nan dòmi yo pa konsyan de sa. Kèk fwa moun ki wonfle nan dòmi yo konn leve epi santi y ap toufe, menm si sa pa rive souvan. Li enpòtan pou yon moun fè patnè li konfyans lè li di li wonfle, sa ka ede li jere pwoblèm ki lakòz li wonfle a pi rapid. Marline ap eksplike nou kijan mari l te fache lè li konn fè li konnen li wonfle nan dòmi : “ Premye kont mwen fè ak Eric se pou afè wonfle sa. Avan sa mwen konn di l li wonfle fò, li di m se manti. Yon jou swa m deside fè videyo l. Hmm, li fache, li di li p ap manje nan kay la… ”
Steevenson se ajan sekirite nan yon konpayi nan kapital la, li eksplike nou kijan yon senp istwa wonfle manke fè l pèdi travay li “ Mwen travay pa relèv ak 3 lòt ajan. 2 syeje, 2 dòmi nan espas la. Gen youn nan yo ki rele Max ki renmen wonfle. Lè m dòmi nan travay la se mizè, li tèlman wonfle fò mwen konn fè espre m reveye l san m pa di l poukisa. Yon jou mwen leve l nan dòmi pou m di l li wonfle twòp, li sòti pou l batay avè m. Demen maten bonè li pote plent pou mwen...”
Wonfle nan dòmi abitye kraze relasyon
Esnerlanda se pwofesè nan klas fondamantal, l ap viv nan menm kay ak mennaj li. Akòz distans ant lakay li ak lekòl kote l ap travay, li oblije leve chak maten ak 5è. Sa toujou rann li fatige anpil, e sitou li oblije dòmi jiska 11è nan aswè. Men pi gwo pwoblèm li se paske chak pou l dòmi, se yon mizè tèlman mennaj la wonfle fò.
Esnerlanda plenyen pou pwoblèm sa « Se yon bagay m pa ka konprann. Lè m leve nan maten m konn santi m wont pase devan vwazinaj, paske m konnen yo tande jan mesye a wonfle fò ». Yon lòt bò, anseyan an eksplike mennaj li tèlman dwòl, li pat oze pale sa avè l, li te oblije pran yon gwo desizyon « Mwen vin ap plede gen tèt fè mal tèlman m pa dòmi, finalman mwen wè tèt mwen avan, mwen kite misye ».
Gen plizyè fason pou jwenn solisyon a pwoblèm wonfle. Tretman yo ka fèt avèk oubyen san operasyon. Redui kèk abitid konsomasyon epi fè egzèsis fizik konn sifi, sitou si moun nan wonfle sa se chak okazyon li wonfle. Men li plis rekòmande pou moun k ap wonfle a wè yon medsen pou fè bon jan dyagnostik sou sitiyasyon li a. Jere aspè sosyal yo plis baze sou kapasite moun yo genyen pou dyaloge epi chache ansanm pi bon fason pou konbat pwoblèm wonfle nan dòmi an.
Merck’n Sley Suprême Jean-Pierre